Δημιουργία κήπου κατοικίας.

Δεν βλέπουμε ωραίους κήπους κατοικίας γιατί αυτοί που τους δημιουργούν δεν γνωρίζουν βασικές αρχές για την δημιουργίας τους.

Αυτό είναι το θέμα της παρούσας ανάρτησης.

 Ο κήπος κατοικίας είναι ο ενδιάμεσος χώρος ανάμεσα στον περιβάλλοντα  χώρο και την κατοικία. Διαμορφώνει τη θέα πρός τον εξωτερικό χώρο αλλά και τη θέα από τον εξωτερικό χώρο προς τον κήπο και την κατοικία. Αν το σπίτι έχει θέα στην θάλασσα δεν θέλουμε να κρύψουμε αυτή τη θέα, αν ο γείτονας έχει υψώσει ένα τοίχο θέλουμε να κρύψουμε αυτή τη θέα, τα ωραία χαρακτηριστικά ενός γειτονικού σπιτιού θα πρέπει να αναδειχθούν αλλά και η κατοικία μέσα στον κήπο  θα πρέπει να αναδειχθεί κοιτώντας από τον περιβάλλοντα χώρο, χρειαζόμαστε μια ιδιωτικότητα σε ένα καθιστικό εντός του κήπου η σε μπαλκόνι  του σπιτιού αλλά ταυτόχρονα και ωραία θέα από ένα μπαλκόνι η ένα παράθυρο της κατοικίας, συνήθως ο κήπος δημιουργείται αφού κατασκευαστεί το σπίτι καλύτερα θα ήταν ο κήπος να σχεδιαστεί παράλληλα με την σχεδίαση της κατοικίας.

Ένας κήπος μπορεί να κάνει την κατοικία να φαίνεται ωραία τονίζοντας κάποια χαρακτηριστικά και καλύπτοντας διακριτικά κάποια άλλα, μια ωραία είσοδος μπορεί να πλαισιωθεί από τον κήπο και να αναδειχθεί αλλά είναι και πρακτικό για τον επισκέπτη να βρίσκει εύκολα την είσοδο στην κατοικία, το λεβητοστάσιο η κάποια αποθήκη δεν χρειάζεται  τονισμό.

Ο κήπος είναι μια παρουσίαση φυτών διαφόρων διαστάσεων ποώδη θαμνώδη και δένδρα που θα πρέπει να δημιουργούν ένα σύνολο, έτσι η επιλογή ενός φυτού μεγάλου μεγέθους όπως ένα δένδρο  επιβάλει τις επιλογές των υπόλοιπων ένας θάμνος που θέλει ηλιοφάνεια δεν ταιριάζει κάτω από ένα δένδρο, η σκιά και η ηλιοφάνεια σε διάφορα μέρη του κήπου επιβάλει τις επιλογές των φυτών. και ένα φυτό επιβάλει τις επιλογές των γειτονικών του από αισθητική άποψη κάποια φυτά ταιριάζουν μεταξύ τους και κάποια όχι, ένας κήπος αλλάζει κατά την διάρκεια του χρόνου καθώς αλλάζουν οι εποχές , τα φυτά δεν ανθίζουν την ίδια εποχή υπάρχουν φυτά που ανθίζουν την άνοιξη άλλα το καλοκαίρι αλλά υπάρχουν ακόμη και φυτά που ανθίζουν μέσα στο χειμώνα όπως ο χειμώνανθος.

Θα πρέπει να σκεφτούμε τον κήπο σαν μια σκηνή όπου συμβαίνουν διάφορα γεγονότα όπως η άνθηση η αλλαγή χρώματος στα καινούρια φύλλα που βγαίνουν όπως στην ποικιλία φωτίνιας Red robin τα γεγονότα μπορεί να είναι μικρής διάρκειας όπως  η άνθιση της γλυτσίνας που διαρκεί είκοσι μέρες η μεγάλης διάρκειας όπως η άνθιση της πικροδάφνης η της βουκαμβίλιας που διαρκεί μήνες αυτό που έχει σημασία είναι η διαδοχή των γεγονότων κατά την διάρκεια του χρόνου, στο έργο που παίζεται στη σκηνή υπάρχουν πρωταγωνιστές που επιβάλλουν την παρουσία τους όπως η βουκαμβίλια και κομπάρσοι όπως ο άκανθος.

Γιατί όμως δεν υπάρχουν ωραίοι κήποι;

Γιατί όμως υπάρχουν ωραίες κατοικίες;

Ο κήπος είναι μια τέχνη τόσο στη δημιουργία όσο και στη συντήρηση.

                 

 

 

                     Χειμώνανθος

              chimonanthus praecox

  O θάμνος αυτός παίρνει το όνομα του από τον χειμώνα και το άνθος δηλαδή ανθίζει στο χειμώνα και ενώ το λατινικό praecox μεταφράζεται ως πρώιμο, παράγουν τα άνθη του ένα δυνατό και γλυκό άρωμα που θυμίζει αυτό του Υάκινθου και έτσι προκύπτει το όνομα του στην αγγλική γλώσσα   winter sweet δηλαδή γλυκό του χειμώνα.

τα χαρακτηριστικά άνθη του χειμώνανθου κρέμονται στα γυμνά κλαδιά το χειμώνα στη φωτόγραφία το τυπικό είδος με τα εσωτερικά πέταλα να είναι καφέ.

Ιθαγενές των βουνών της Κίνας καλλιεργείται στους κινέζικους κήπους για χίλια χρόνια διαδόθηκε στους   πέρσες μέσω του δρόμου του μεταξιού όπου έγινε δημοφιλές θέμα στην ποίηση πεζογραφία και μουσική λόγω του ισχυρού συμβολισμού του άνθους στον χειμώνα και στις αρχές του 17ου αιώνα στην Ιαπωνία ενώ τον 18 αιώνα έφτασε στην Βρετανία από την Περσία όπου έχει το ποιητικό όνομα Gol Yakh που μεταφράζεται σε άνθος του πάγου δεν είναι διαδεδομένο στη βόρεια Ευρώπη γιατί θέλει ζεστά καλοκαίρια για να ανθίσει άφθονα και ηλιόλουστη θέση για αυτό  το καλλιεργούν διαμορφωμένο όπως οι αχλαδιές σε τοίχο με νότια έκθεση. Εντούτοις σε  ζεστά κλίματα ανθίζει φτωχά οι κατάλληλες κλιματικές ζώνες είναι 7-9 με την 6η  άνθιση να είναι οριακή λόγω του παγετού και να θέλει προστατευμένες θέσεις  και στην 10η (Κρήτη, Ρόδος, Καλαμάτα) να έχει φτωχή άνθηση, θέλει οργανική ουσία στο έδαφος και πότισμα το καλοκαίρι. Ανθίζει μαζί με τα τελευταία φύλλα πριν πέσουν στα ζεστότερα κλίματα Δεκέβριο- Ιανουάριο και στα γυμνά κλαδιά σε πιο κρύα κλίματα μέχρι τον Μάρτιο. Τα κλαδιά κομμένα ανθίζουν στο σπίτι  αφήνοντας ένα από τα ωραιότερα αρώματα του φυτικού βασιλείου. Στην Κίνα και Ιαπωνία συνδέεται με ένα διαδεδομένο δένδρο εκεί το P.mume με το οποίο δεν έχει συγγένεια  το οποίο ανθίζει επίσης λίγο αργότερα στις αρχές της άνοιξης στα γυμνά κλαδιά με άνθη που είναι επίσης αρωματικά και ανθίζει επίσης κομμένο στο σπίτι σε βάζα και είναι συγγενές της βερικοκιάς , στην Ιαπωνία ονομάζεται για αυτό Robai , bai ονομάζεται το  P.mume και Ro σημαίνει κέρινο γιατί έχει χρώμα κεριού. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο όπου τα χαρακτηριστικά το χρώμα η ένταση του αρώματος και ο χρόνος άνθισης δεν μεταδίδονται πιστά  όπου μπορεί να κάνει μέχρι 15 χρόνια για να ανθίσει πιο εύκολη και γρήγορη είναι η αναπαραγωγή του με καταβολάδες από επιλεγμένο θάμνο που ανθίζει με έντονο άρωμα έτσι τα φυτά που προκύπτουν θέλουν 5-8 χρόνια για να ανθίσουν από την φύτευση. Στην Ιαπωνία υπάρχουν τρείς μορφές το   To-Robai  που είναι το grandiflorus που υπάρχει στη δύση με πιο μεγάλα και πιο κίτρινα άνθη , το mangetsu robai όπως και το Soshin robai που μοιάζουν με το luteus που υπάρχει στη δύση και έχει άνθη μόνο κίτρινα χωρίς τα εσωτερικά πέταλα να είναι καφέ όπως είναι στο είδος. Στην Ιαπωνία υπάρχουν πάρκα με χιλιάδες χειμώνανθους που δέχονται πολλούς επισκέπτες την εποχή άνθησης Ιανουάριο -Φεβρουάριο.

      chimonanthus praecox cv luteus με έντονο κίτρινο χρώμα

  Το ελαιόδενδρο και το ελαιόλαδο

   Μύθοι και αλήθειες

 Το ελαιόδενδρο είναι ένα δένδρο που δίνει μεσογειακό τόνο στον κήπο και σε κήπους και σπίτια στην εξοχή δένει με το περιβάλλον, δεν είναι όλες οι ποικιλίες κατάλληλες απο αισθητική άποψη, καλύτερη από τις ελληνικές είναι η ποικιλία καλαμάτας και επιπλέον παράγει και εδώδιμες ελιές που εκτιμούνται διεθνώς και ταιριάζει για κήπο επειδή οι ελιές μπορούν να επεξεργαστούν στο σπίτι εύκολα.

Επειδή η κορωνέικη είναι διαδεδομένη και παράγεται εύκολα η καλαμών είναι αρκετές φορές εμβολιασμένη σε υποκείμενο κορωνέικη με την οποία όμως δεν είναι συμβατή με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλήματα ακαρπίας προτιμήστε ποικιλία καλαμάτας σε συμβατό υποκείμενο.

Το ελαιόδενδρο είναι δένδρο ΦΩΤΟΦΙΛΟ και ΑΣΒΕΣΤΟΦΙΛΟ αυτές τις δύο λέξεις πρέπει να έχει υπόψη του ο ελαιοπαραγωγός, το κλάδεμα πρέπει να εξασφαλίζει το φωτισμό του φυλλώματος και οι αποστάσεις φύτευσης πρέπει να είναι αρκετές για τον άπλετο φωτισμό της κόμης, η ελιά αποδίδει περισσότερο σε εδάφη που είναι άσπρα που αυτό δηλώνει την αφθονία ασβεστίου στο έδαφος, ο ελαιοκαλλιεργητής μπορεί να αυξήσει το ασβέστιο στο έδαφος είτε χρησιμοποιώντας γεωργικό ασβεστόλιθο είτε μαρμαρόσκονη που είναι διαθέσιμη η γύψο που είναι ευρέως διαθέσιμα σαν υλικά για οικοδομές , επίσης λιπάσματα όπως το υπερφωσφορικό   0-21-0 που συστήνονταν παλαιότερα, το λίπασμα αυτό περιέχει κατά το ήμισυ γύψο που είναι θειικό ασβέστιο, άλλη πηγή ασβεστίου είναι επίσης το νιτρικό ασβέστιο.  

Πολλές φορές αναφέρεται ότι η ελιά θέλει κάλιο, όπως έδειξε ισραηλινή έρευνα σε υδροπονία η επίδραση του καλίου σε εδάφη θα πρέπει να αποδοθεί στο ότι κάνει περισσότερο διαθέσιμο το ασβέστιο που υπάρχει στο έδαφος.

Το ελαιόδενδρο αποδίδει περισσότερο με βόριο με μικρές ποσότητες και αυτό γιατί το βόριο μεταφέρει στο φυτό το ασβέστιο, αν όμως δεν υπάρχει αρκετό ασβέστιο στο έδαφος το βόριο δεν μπορεί να βοηθήσει πολύ.

Γράφεται αρκετές φορές ότι παράγουμε το καλύτερο ελαιόλαδο αυτό είναι πολύ μακριά από την αλήθεια, το καλύτερο ελαιόλαδο παράγεται στην Ιταλία και Κροατία, οι αιτίες είναι πολλές για την χαμηλή ποιότητα.

Το ελληνικό ελαιόλαδο που αγοράζουν οι Ιταλοί έμποροι δεν χρησιμοποιείται για να βελτιώσει τα ιταλικά ελαιόλαδα τα οποία πωλούνται σε υψηλότερες τιμές, το ελληνικό όπως και το ισπανικό αγοράζεται από τους Ιταλούς για να καλύψει την Ιταλική κατανάλωση αλλά και την Ευρωπαική με χαμηλότερες τιμές. οι Ιταλοί για παράδειγμα αγοράζουν αγουρέλαιο από Αθηνολιά απο την Λακωνία και δημιουργούν blend με την ισπανική  Αλμπουρκίνα και το ίδιο συμβαίνει με την κορωνέικη από την πελοπόννησο και την κρήτη στο blend υπάρχει και λίγη ιταλική Κορατίνα απο την Απουλία.

    

                Αγγλοκινέζικος κήπος

               η Jardin Anglo-Chinois 

 Τον 18ο αιώνα μια αλλαγή παρατηρείται στους κήπους στην Αγγλία και πιο συγκεκριμένα οι κήποι αντικαθίστανται από ένα τοπίο που μοιάζει φυσικό αλλά το έχει δημιουργήσει ό άνθρωπος. Αυτό συχνά  αναφέρεται ως πρωτοφανής αλλαγή στην Ευρώπη αποτέλεσμα καινούριων αντιλήψεων και της παρακμής του ancient regime  και οι επιρροές έχουν αναζητηθεί στην ανατολή και πιο συγκεκριμένα στην Κίνα. Δεν ήταν κάτι καινούριο στην Ευρώπη, οι  Ρωμαίοι και οι Βυζαντινοί κατασκεύαζαν κήπους που έμοιαζαν με φυσικά τοπία και το ίδιο φαίνεται ότι συνέβαινε στον ελληνιστικό κόσμο παρά την σπανιότητα των πηγών. ο Ψελλός ο βυζαντινός λόγιος αναφέρει για τον κήπο που δημιούργησε ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος  Θ ο  Μονομάχος που είχε μια τεχνητή λίμνη που η χλόη έφτανε μέχρι το νερό και όπου έκανε μπάνιο, ένα μπάνιο που αποδείχθηκε μοιραίο, ο συγγραφέας γράφει ότι ήταν ο αυτοκράτορας που πέθανε εξαιτίας της αγάπης του για τους κήπους. 

Αν και οι κήποι της Κίνας έγιναν γνωστοί από Γάλλους ιεραποστόλους και τις κινέζικες πορσελάνες η επιρροή πρέπει να αναζητηθεί πιο κοντά, η Κίνα ήταν πολύ μακριά, και πιο συγκεκριμένα στην Ιταλία, όπου άνθισε μια τοπιογραφία από Γάλλους ζωγράφους που ζωγράφιζαν όπως ήταν της μόδας στον 17ο αιώνα μυθολογικά θέματα της αρχαίας Ελλάδας, όμως το μυθολογικό θέμα φαινόταν να υποχωρούσε μπροστά στο σκηνικό που ήταν τα φυσικά τοπία της Ιταλίας. Οι τοπιογράφοι αυτοί έγιναν δημοφιλείς από τους πλούσιους συλλέκτες έργων  και τα έργα τους βρίσκονται σήμερα στη Αγγλία, η Ιταλία είχε όμως και άλλο τρόπο να επηρεάσει τον 18ο αιώνα, για τους πλούσιους Άγγλους ένα ταξίδι στην Ιταλία την χώρα της τέχνης ήταν συνηθισμένο, στην Ιταλία συνήθιζαν να κατασκευάζουν επαύλεις σε υψώματα που είχαν θέα και βρίσκονταν μέσα σε φυσικά τοπία χωρίς να έχουν κήπους, οι Άγγλοι εντυπωσιάζονταν από τα φυσικά τοπία αλλά και τις επαύλεις χωρίς κήπο.

Στην Αγγλία εκδόθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα ένα βιβλίο με θέμα την αρχιτεκτονική που είχε εικονογράφηση πίνακες με επαύλεις που βρίσκονταν μέσα σε φυσικά τοπία, οι επαύλεις αυτές βρίσκονταν στην Ιταλία και ο τίτλος του βιβλίου θα δώσει το όνομα του αργότερα σε ένα επάγγελμα, ο τίτλος ήταν landscape architecture.

Έτσι στην Αγγλία έγινε της μόδας να καταργούν τους κήπους γύρω από τις επαύλεις με ένα τοπίο που έμοιαζε φυσικό, αυτό επικρίθηκε αργότερα από τον τελευταίο εκπρόσωπο της τάσης ότι δεν ταιριάζει να βόσκουν αγελάδες έξω από τα παράθυρα μιας έπαυλης και οι κήποι άρχισαν να επιστρέφουν όμως για τους μιμητές του αγγλικού στύλ στην ηπειρωτική Ευρώπη παράμεινε και στα μέσα του 19ου αιώνα. Οι Ιταλοί είχαν τις επαύλεις σε φυσικά τοπία οι Άγγλοι είχαν βοσκοτόπους στους οποίους προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μια αίσθηση φυσικού τοπίου.

Βασική επιδίωξη των σχεδιαστών ήταν να αναδείξουν το μέγεθος και την αξία της ιδιοκτησίας γιατί η κοινωνική θέση στη Αγγλία του 18ου αιώνα εξαρτιόταν από το μέγεθος και την αξία της  ιδιοκτησίας  γης και να εντυπωσιάσουν τους επισκέπτες που έρχονταν με άμαξα, οι δρόμοι ήταν καμπυλόγραμμοι για να μπορούν να στρίψουν οι άμαξες και έπρεπε να αναδεικνύουν  τη θέα της έπαυλης από μακριά, οι δενδροστοιχίες που είχαν φυτευτεί παλαιότερα έπρεπε να απομακρυνθούν γιατί εμπόδιζαν τη θέα της έπαυλης που ήταν πρωταρχικό μέλημα των σχεδιαστών τα δέντρα έπρεπε να πλαισιώνουν το σπίτι και όχι να το κρύβουν, οι λίμνες ήταν απαραίτητες για την αποστράγγιση των εδαφών που βελτίωναν  την παραγωγική αξία της γης, πολιτικά υπήρξε πλήρης επικράτηση του κόμματος των ουίγων  που είχαν την προέλευση στους προτεστάντες αντιβασιλικούς που είχαν καταστρέψει τους περισσότερους γεωμετρικούς κήπους στη διάρκεια του εμφυλίου γιατί οτιδήποτε δεν ήταν παραγωγικό, δεν έβγαζε χρήματα ήταν αμαρτία, το σύνθημα της εποχής ήταν βελτίωση που σήμαινε περισσότερα χρήματα και οι σχεδιαστές τοπίου ( landascape garderner)  όπως ονομάστηκαν ήταν συνήθως εγγειοβελτιωτές όπως ο πιο διάσημος ο  capability Brown, και ονομάστηκε έτσι γιατί στις συναντήσεις του με τους πελάτες έλεγε ότι το τοπίο έχει δυνατότητα να βελτιωθεί, μερικές φορές έπρεπε να μετακινηθεί ένα χωριό που χάλαγε τη θέα, έτσι κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα δημιουργήθηκαν οι μεγάλοι άδειοι χώροι που ονομάζονται αγγλικοί κήποι και είναι βοσκοτόπια για πρόβατα με διάσπαρτες συστάδες δέντρων που ήθελε το καινούριο στύλ και ήταν δέντρα που είχαν χρησιμότητα για την ξυλεία τους, οι άδειοι αυτοί χώροι προυπήρχαν με την στροφή προς την προβατοτροφία και την περίφραξη των ιδιοκτησιών που έκανε δύσκολη την επιβίωση των χωριών από ακτήμονες αγρότες.  

 Σε ένα γαλλικό βιβλίο με τίτλο Le Jardin Anglo-Chinois (1770) γράφεται ότι ο καθένας γνωρίζει ότι ο αγγλικός κήπος είναι απλώς αντιγραφή του κινέζικου, ήταν μια διαδεδομένη αντίληψη στη Γαλλία γιατί ο κινέζικος κήπος υπήρχε για χιλιετίες ενώ ο αγγλικός  μόνο για μερικές δεκαετίες. 

                                  Ιαπωνικοί κήποι.

          

                         Οι ιαπωνικοί κήποι έχουν μια παράδοση μεγαλύτερη της χιλιετίας. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η συστολή του χώρου,

μέσα στον κήπο υπάρχουν λίμνες,  νησάκια, γέφυρες, ρέματα καταρράκτες, βουνά , λόφοι, ψάρια αυτό δίνει στον κήπο ένα παιδικό χαρακτήρα αν και αναφέρεται ότι το χαρακτηριστικό τους είναι η φυσικότητα διαφέρει τελείως από τον νατουραλισμό των ευρωπαίων, ο κήπος αυτός δεν μπορεί να περάσει σαν φυσικό τοπίο και δεν έχει αυτή την πρόθεση και στηρίζεται  σε ειδικά κλαδέματα διαφορετικά για πεύκα για φυλλοβόλα δένδρα όπως οι ιαπωνικοί σφένδαμοι και οι αειθαλείς θάμνοι όπως οι αζαλέες.  

 Η Ιαπωνία ήταν μια χώρα κλειστή στον έξω κόσμο και ανοίχτηκε στον έξω κόσμο μετά το 1860 όταν ο αμερικάνικος στόλος απαίτησε με τη δύναμη των όπλων το άνοιγμα της χώρας στο διεθνές εμπόριο, θα ήταν προτιμότερο για τους Αμερικανούς να αφήσουν τους Ιάπωνες στον απομονωτισμό τους την ειρήνη τους και τους κήπους τους γιατί ακολούθησε μια ιμπεριαλιστική περίοδος που έφερε τις δύο χώρες σε πόλεμο, εν τω μεταξύ μέσω της διπλωματίας των κήπων οι Ιάπωνες είχαν διαδώσει την τέχνη τους των κήπων διεθνώς αυτό έγινε μέσω των διεθνών εκθέσεων στις οποίες η ιαπωνική συμμετοχή περιείχε και ένα ιαπωνικό κήπο, έτσι έγιναν δημοφιλείς στις αρχές του 20 αιώνα στη δύση και δημιουργήθηκαν αρκετοί από Ιάπωνες που έγιναν δημοφιλείς,  ο πόλεμος έκανε τους κήπους αυτούς να γίνουν εκτός μόδας και να εγκαταλειφθούν. Η μόδα των ιαπωνικών κήπων έφτασε και στην Ελλάδα, στον εθνικό κήπο υπάρχει μια λίμνη με βραχώδεις ακτές ξύλινη γέφυρα  και ένα νησάκι, η ιαπωνική επιρροή είναι εμφανής όπως επίσης και σε μια δεξαμενή με υδρόβιες χελώνες. Ένα πιο εντυπωσιακό δείγμα ιαπωνικής επιρροής υπάρχει στη πρώην βασιλική ιδιοκτησία που βρίσκεται στο δήμο Ιλίου υπάρχει εκεί ένα σύμπλεγμα από νησάκια σε μια λίμνη που συνδέονται με ξύλινες γέφυρες ενώ την περιοχή διασχίζει ένας μικρός σιδηρόδρομος, ο πρώτος κήπος όμως που ονομάστηκε ιαπωνικός στην Ελλάδα δημιουργήθηκε πρόσφατα στο Πάρκο στο Παγκράτι  ακολουθώντας την διπλωματία των κήπων μια ιαπωνική εταιρεία χρηματοδότησε το έργο υπό την αιγίδα της ιαπωνικής πρεσβείας, το έργο δεν σχεδίασε Ιάπωνας αλλά το γραφείο του αρχιτέκτονα τοπίου Α. Σκορδίλη  που σχεδίασε επίσης τον κήπο στο αρχαιολογικό μουσείο.

 Ο πιο διάσημος ιαπωνικός κήπος εκτός Ιαπωνίας είναι ο ιαπωνικός κήπος στο Πόρτλαντ στο Όρεγκον  της Αμερικής

ένας καταρράκτης στον ιαπωνικό κήπο του Πόρτλαντ

  

            

Μια παραδοσιακή γέφυρα ιαπωνικού κήπου στο Πόρτλαντ

Αυτές οι γέφυρες κοσμούν τους ιαπωνικούς κήπους και δίνουν ωραία θέα στη λίμνη και στη βλάστηση που περιβάλλει την λίμνη.
Υπάρχουν όμως και άλλες γέφυρες που βρίσκονται σε τεθλασμένη γραμμή , δίπλα σε ίριδες και ψάρια koi.

Αυτές οι γέφυρες δείχνουν πόσο συνδεδεμένες είναι οι τέχνες της ποίησης  της ζωγραφικής και των κήπων.
Αναπαριστούν μια σκηνή από ένα ποίημα που ο ήρωας  θρηνεί και τοποθετείται σε μια γέφυρα δίπλα σε ίριδες, η σκηνή αυτή ήταν θέμα για ζωγράφους  και αναπαράγεται και από τον σχεδιαστή κήπου. 
Το ποίημα αυτό γράφτηκε μια χιλιετία περίπου από σήμερα.  
Τα πέτρινα φανάρια είναι επίσης ένα διακοσμητικό στοιχείο στους Ιαπωνικούς κήπους.

Τα βρύα καλύπτουν το έδαφος,  βράχους, αλλά και τα πέτρινα φανάρια , η κάλυψη με βρύα και λειχήνες δίνει την αίσθηση του πράσινου μαζί με αειθαλείς θάμνους κλαδεμένους σε σχήματα kamamono και o-korikomi.

 


 

 

                   ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΛΕΒΑΝΤΕΣ
  ΓΑΛΛΙΚΕΣ,  ΙΣΠΑΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ
     Ένα από τα παράπονα που ακούω πιο συχνά από τότε που ασχολούμαι με κήπους είναι για τη λεβάντα: Η λεβάντα μου δεν έχει την σωστή μυρωδιά μου λένε φίλοι και γνωστοί και έχουν δίκιο.
Η λεβάντα τους δεν έχει τη σωστή μυρωδιά, αυτήν που περιμένουν, και αυτό επειδή δεν είναι η σωστή λεβάντα.
Διαβάζουμε από την Καλή Δοξιάδη στο Botanistas.gr.
  Στην ανάρτηση με τίτλο english lavender ασχοληθήκαμε με τις λεβάντες που έχουν τη σωστή μυρωδιά, αυτές που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αιθέριων ελαίων λεβάντας, την λεβάντα την στενόφυλλη ( lavandula angustifolia) την λεβάντα την πλατύφυλλη ( lavandula latifolia) και την ενδιάμεση τους (lavandula x intermedia).Η παρούσα ανάρτηση ασχολείται με τις άλλες λεβάντες που βρίσκουμε στα φυτώρια και πωλούνται αδιακρίτως όλες με το ίδιο όνομα, λεβάντα.
 Στην Ανδαλουσία, σε μια περιοχή γύρω από την Γρανάδα βρίσκεται αυτοφυής μια λεβάντα με γκρι και χνουδωτά φύλλα, είναι η λεβάντα η εριώδης (lavandula lanata),δεν είναι ανθεκτική στο κρύο και στην υγρασία αλλά έχει εξαιρετική εμφάνιση φυλλώματος γκρίζου χρώματος απαλής υφής.

Έτσι μοιάζει η Lavandula lanata στο φυτώριο.

Το ωραίο χρώμα του φυλλώματος της αλλά και η έλλειψη ανθεκτικότητας ήταν το κίνητρο για την διασταύρωση της με την αγγλική λεβάντα, αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε στους βοτανικούς κήπους του Kew στη Βρετανία τη δεκαετία του 80 με αποτέλεσμα την Lavandula x Chaytoriae Richard Gray, (προς τιμή της βοτανολόγου των κήπων kew,  Dorothy Chaytor που το 1937 δημοσίευσε μια μονογραφία για την λεβάντα), με γκρί φύλλωμα και εντυπωσιακή ανθοφορία αλλά και προς τιμή  του Richard Gray που εργάστηκε στο πρόγραμμα δημιουργίας αυτής της ποικιλίας. Ακολούθησαν και άλλες ποικιλίες από διασταυρώσεις που έγιναν σε διάφορα φυτώρια με αποτέλεσμα να γίνουν  πολλές ποικιλίες όπως Ana Luisa, Andreas, Gorgeous, Jennifer, Joan Head, Silver Frost(Kathleen Elizabeth),  Lisa Marie, Sawyers(Connard Blue), Silver sands. Όλες έχουν γκρίζο φύλλωμα αλλά καλύτερη ανθεκτικότητα στο κρύο και την υγρασία αλλά και ωραία ανθοφορία.

Lavandula x Chaytoriae Silver sands με ανθοφορία.

 Η λεβάντα που βρίσκουμε περισσότερο στα φυτώρια στην Ελλάδα βρέθηκε ως σπορόφυτο σε ένα φυτώριο που ιδρύθηκε το 1977 από τον Jim και Dotii Becker,  που ειδικεύεται σε φυτά που μπορούν να παράγουν αποξηραμένα λουλούδια ανάμεσα στα άλλα και στις λεβάντες, στο Goodwin Creek Nusery στο Williams  του Όρεγκον στην Αμερική το 1991. Το μητρικό φυτό ήταν ένα Lavandula dentata  και το πατρικό φυτό ένα lavandula lanata.Το φυτό ονομάστηκε  Lavandula x ginginsii Goodwin Creek grey προς τιμή του Jean Gingins  Ελβετού βοτανολόγου και είναι σήμερα το πιο διαδεδομένο στους κήπους και στα φυτώρια στην Ελλάδα. Η γρήγορη ανάπτυξη του το έκανε φυτό για κουρεμένες μπορντούρες για το οποίο δεν είναι κατάλληλο γιατί όπως όλες οι λεβάντες θέλει διαφορετικό κούρεμα. Η ανθοφορία του δεν είναι εντυπωσιακή τα λουλούδια δεν μυρίζουν αλλά το φύλλωμα του έχει μια έντονη οσμή καμφοράς και είναι πολύ διακοσμητικό και γκρίζο. Αναπτύσσεται γρήγορα και μεγαλώνει πολύ και αυτό είναι ο λόγος της διάδοσης του παράλληλα με την αντοχή του στη ζέστη και την ξηρασία. 

Goowin Creek Grey Lavender

Το πολύ διακοσμητικό του φύλλωμα

     Μια άλλη λεβάντα που πουλιέται είναι η Lavandula dentata που υπάρχει κυρίως στην Ισπανία και το Μαρόκο και λέγεται γαλλική λεβάντα στη Β. Αμερική, είναι ανθεκτική στη ζέστη και τη ξηρασία και ανθίζει πολλές φορές χωρίς εντυπωσιακή ανθοφορία και άρωμα στο άνθος, είναι το φύλλωμα που μυρίζει. Τα φύλλα είναι οδοντωτά και όπως δηλώνει και το όνομα (dentata στα λατινικά σημαίνει οδοντωτό) και υπάρχει σε πράσινο χρώμα φυλλώματος η σε γκρίζο.

lavandula dendata

Το ίδιο διαδεδομένη με αυτή είναι μια λεβάντα με χαρακτηριστική ανθοφορία. Η λεβάντα Lavandula stoechas είναι αυτοφυής και ιθαγενής στην Ελλάδα όπως σε όλη την μεσόγειο και φύεται κοντά στην θάλασσα μέχρι τα 600 μέτρα. Ονομάζεται γαλλική λεβάντα στην Βρετανία γιατί καλλιεργείται στη Γαλλία αλλά είναι ευαίσθητη στο κρύο το χειμώνα για τη Βρετανία και απαιτεί  προστατευμένο σημείο η καλλιέργεια σε γλάστρα.  

Αυτοφυής σε όλη τη μεσόγειο η Lavandula stoechas
Στην Αμερική , Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία ονομάζεται ισπανική και έχουν δημιουργηθεί πολλές ποικιλίες ιδίως στην Αυστραλία. Είναι η ιδανική ποικιλία για παραθαλάσσιες  περιοχές στην Ελλάδα καθώς είναι ανθεκτική στη θάλασσα την ξηρασία και την ζέστη.

Η ποικιλία Princess μία από τις καλύτερες από την Αυστραλία.

Μια άλλη λεβάντα ευαίσθητη στο κρύο από τη νήσο  μαδέρα και τις κανάριους νήσους αλλά πολύ όμορφη είναι η Lavandula  pinnata.Αυτή είχε φυτευτεί σε μεγάλους αριθμούς στο μεσογειακό κήπο με το όνομα ελαιώνας του συμπλέγματος εθνικής λυρικής και βιβλιοθήκης δίνοντας εντυπωσιακή εικόνα αλλά το δεύτερο χρόνο είχε εξαφανιστεί αφήνοντας μεγάλα κενά.

πολύ ωραία αλλά ευαίσθητη κατάλληλη για ζώνη 10.

    

                        CHARMILLE

                   Ο ΚΟΙΝΟΣ  ΚΑΡΠΙΝΟΣ

                            Carpinus betulus

                                Καρπίνος βετουλοειδής

       Ο κοινός καρπίνος ονομάζεται έτσι στην Ευρώπη ενω στην Βόρεια Αμερική ονομάζεται ευρωπαικός καθώς υπάρχει αυτόχθονος καρπίνος και εκεί,αυτοφύεται απο τα πυρηναία μέχρι την νότια Σουηδία στο Βορρά και μέχρι τον Καύκασο και το Ιράν στα ανατολικά.

Ο κοινός καρπίνος έχει σφαιρικό σχήμα κόμης σε ανοικτό χώρο.

Τα δένδρα αυτά φτάνουν τα 200 χρόνια  και φτάνουν μέχρι 20 μέτρα σε ύψος και μερικές φορές τα 30 μέτρα και βρίσκονται μαζί με βαλανιδιές  η οξιές σε πεδινά δάση στην Ευρώπη και είναι πολύ διαδεδομένα απο την επιφάνεια της Θάλασσας μέχρι 1000 μέτρα στις δυτικές άλπεις, στην Γαλλία είναι το τρίτο πλατύφυλλο δένδρο μετά την οξυά και την βελανιδιά.Απαιτεί υγρά εδάφη και  νοτιότερα αρχίζει να αραιώνει η εμφάνιση του ενω ταυτόχρονα ανεβαίνει σε υψόμετρο για παράδειγμα στην Ελλάδα δεν  απαντάται  νοτιότερα απο την φθοιώτιδα και σε υψόμετρο 500-1400 μέτρων ενώ φθάνει μεχρι 1800 μέτρα στο Ιράν. Σε μεσογειακό κλίμα στο επίππεδο της θάλασσας θέλει αρκετά ποτίσματα για να διατηρηθούν πράσινα τα φύλλα το καλοκαίρι και να μην πέσουν πρόωρα. Όμως δεν είναι ο μοναδικός αυτόχθονος καρπίνος στην Ευρώπη καθώς υπάρχει και ο ανατολικός καρπίνος (Carpinus orientalis) που δεν έχει την ίδια ευρεία διάδοση, είναι διαδεδομένος στην νοτιανατολική Ευρώπη, στην Ελλάδα απαντάται σε υψόμετρο 200 - 1400 μέτρων σε όλη την ηπειρωτική χώρα αλλά και σε νησιά στο Βόρειο Αιγαίο και αντέχει περισσότερο σε ζεστό κλίμα και ξηρά εδάφη και είναι μικρότερος με πιο αργή ανάπτυξη συνήθως θάμνος η μικρό δένδρο και δεν χρησιμοποείται  σε κήπους και πάρκα.

Τα χαρακτηριστικά οδωντωτά φύλλα με ανάγλυφες νευρώσεις του κοινού Καρπίνου

Τα φύλλα του Καρπίνου έχουν ανάγλυφες νευρώσεις και οδοντωτά άκρα.Γίνονται κίτρινα το φθινόπωρο και μπορεί να μείνουν στο δέντρο ξερά για αρκετό διάστημα το χειμώνα όπως στις βελανιδιές και στίς οξυές.Ο φλοιός ειναι λείος όπως στις οξυές και ξεχωρίζει από αυτές από τα οδοντωτά του φύλλα.Οι καρποί του είναι χαρακτηριστικοί του γένους.

Οι καρποί του κοινού καρπίνου

      

Carpinus betulus το φθινόπωρο

Ο ευρωπαικός καρπίνος το χειμώνα διατηρεί αρκετά από τα καστανά φύλλα του πριν μείνει τελείως γυμνός και έχουν ωραίο χρώμα.

Η οξιά  συνήθως προτιμείται στην Βόρεια Ευρώπη για την δημιουργία φυτικών φραχτών από φυλλοβόλα, όμως η οξιά δεν αντέχει σε υγρά εδάφη η αργιλλικά που αντέχει ο καρπίνος,Νοτιότερα ο καρπίνος είναι πιο κατάλληλος λόγω της ευπάθειας της οξυάς στην ξηρασία ενω ακόμη νοτιότερα σε μεσογειακό κλίμα και ο καρπίνος είναι ακατάλληλος γιατί χρειάζεται πολλά ποτίσματα.

Τα σπορόφυτα του είδους χρησιμοποιούνται για την δημιουργία φυτικών φραχτών την κατασκευή σχημάτων καθώς είναι φθηνότερα και διατηρούν το φύλλωμα τους και το χειμώνα.Οι κλωνικές επιλογές που υπήρχαν πριν τον 19ο αιώνα ήταν η incisa που ήταν γνωστή πριν το 1789 από την Βρετανία , η variegata πριν το 1770 απο την Βρετανία, και η quercifolia πριν το 1783 απο την Γερμανία ενώ πριν το 1850 περίπου εμφανίστηκε η pendula απο την Γαλλία.

Για δενδροστοιχίες ελεύθερου σχήματος και μεμονωμένα δέντρα χρησιμοποιούνται κλωνικές επιλογές , από τις οποίες η πιο διαδεδομένη είναι η Fastigiata που υπηρχε πριν το 1883 που αναφέρθηκε πρώτη φορά απο τον G.Nicholson του βοτανικού κήπου Kew και είναι  ένα από τα καλύτερα δένδρα για δεδροστοιχίες σε πάρκα και είναι κατάλληλο και για μεμονωμένη φύτευση σε πάρκα όχι όμως σε στενά πεζοδρόμια σε πόλεις λόγω πλατιάς κόμης όταν μεγαλώνει που δεν είναι καθόλου fastigiate. Εάν ένα φυτώριο πουλάει καρπίνο τότε σχεδόν σίγουρα διαθέτει την fastigiata η όπως αλλιώς λέγεται Pyramidalis και πολλές φορές ειναι ο μόνος καρπίνος που διατίθεται όπως συμβαίνει στα φυτώρια στην Ελλάδα.Είναι ένα δένδρο με πιο πυκνό φύλλωμα από το είδος που έχει σχεδόν γεωμετρικό σχήμα χωρίς να κλαδεύεται, έχει ωραίο σχήμα σταγόνας όταν είναι νεαρό για να γίνει οβάλ όταν μεγαλώσει και να γίνει τελικά πυραμιδοειδές, χωρίς κυριαρχία κεντρικού στελέχους με φρέσκο πράσινο φύλλωμα την άνοιξη και κίτρινο το φθινόπωρο, τα φύλλα όμως δεν διατηρούνται το χειμώνα όπως συμβαίνει στα σπορόφυτα του είδους για αυτό δεν είναι κατάλληλο για φυτικούς φράχτες.Εμβολιάζεται συνήθως σε σπορόφυτα του είδους και μπορεί να παραχτεί και με σκληρά μοσχεύματα.

carpinus betulus fastigiata σε φυτώριο

Ο καρπίνος βρήκε στον κήπο τη μεγαλύτερη χρήση τον 17ο αιώνα την εποχή του μπαρόκ στη Γαλλία και συνδέθηκε κυρίως  με  ενα κλάδεμα διαμόρφωσης των βραχιόνων του σε ένα κατακόρυφο επίππεδο που επιτρέπει τον περιορισμό της κόμης σε πλάτος  χωρίς να χάνει σε πυκνότητα η κόμη , το φύλλωμα της κόμης παραμένει  πυκνό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε δενδροστοιχίες όσο και σε φράχτες ταιριάζει για αυτό το σκοπό λόγω της ανθεκτικότητας στο κλάδεμα και του πυκνού φυλλώματος αλλά και λόγω της  διατήρησης των φύλλων και το χειμώνα.Στη Γαλλία ο καρπίνος ονομάζεται charme και η σειρά από καρπίνους ονομάζεται charmille εννοώντας έτσι συνήθως ένα φράχτη απο καρπίνους.Χρησιμοποιηθηκε απο παλιά για αγροτικούς φράχτες αδιαπέραστους, είναι χαρακτηριστικό οτι στά ολλανδικά ονομάζεται Haagbeuk που σημαίνει οξυά για φράκτες, Haag ειναι φράχτης και beuk ειναι οξυά. Στις Βερσαλλίες στο δάσος που χρησιμοποείτο για κυνήγι απο τους  βασιλιάδες της Γαλλίας κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα διαμορφώθηκε ένα πλέγμα απο λεωφόρους  με δενδροστοιχίες φτελιάς και ιπποκαστανιάς ενώ τα αλσύλια που δημιουργήθηκαν έτσι απόκτησαν φυτικούς φράχτες απο καρπίνους διαμορφωμένους σε κατακόρυφο επίπεδο ετσι ώστε να μην έχουν μεγάλο πλάτος ενώ κλαδεύονταν κατακόρυφα. Ο καρπίνος χρησιμοποιήθηκε επίσης για σκεπαστές δεδροστοιχίες διαμορφωμένος πάνω σε αψίδα και ονομάζεται berceau de charmille όπως επίσης για λαβυρίνθους που ήταν δημοφιλείς την εποχή εκείνη σαν παιχνίδι,οι φράχτες ήταν ψηλοί ώστε να μην υπάρχει ορατότητα και σχετικά στενοί ώστε να υπάρχουν μεγάλες διαδρομές σε μικρό χώρο ενώ υπήρχαν και αδιέξοδες διαδρομές που δυσκόλευαν τους παίχτες που έπρεπε να φτάσουν στο κέντρο που βρισκόταν ένα ανυψωμένο κιόσκι, και ονομάζονταν maze de charmille.Στον κήπο του παλατιού Het loo  στην Ολλανδία έγινε ανακατασκευή με βάση τα παλιά σχέδια του 18ου αιωνα και δημιουργήθηκε και berceau de charmille αλλα και maze de charmille.Σε αψίδες απο ξύλο βαλανιδιάς αναπτύχθηκαν καρπίνοι που κλαδεύονται αρκετά ώστε να υπάρχει διάχυτο φως εσωτερικά ενώ υπάρχουν και παράθυρα.

Berceau de charmille εξωτερικά στο Het Loo

Berceau de charmille εσωτερικα στο Het Loo.

εύκολος λαβύρινθος maze de charmille στο Villandry

Allee de charmille, αλέα απο καρπίνους.

Αλέα απο καρπίνους με allium απο κάτω πλαισιωμένους από πυξάρι, με μικρό πλάτος κόμης που επιτρέπει το φωτισμό.

Εκτός από τους φυτικούς φράχτες είναι επίσης κατάλληλος για την διαμόρφωση στερεών σχημάτων όπως κύλινδρος, πυραμίδα και για  κλαδεμένες δεντροστοιχίες σε μια εποχή που τα φυτικά σχήματα έχουν επιστρέψει στη μόδα τις τελευταίες δεκαετίες.Οι κλαδεμένες δεντροστοιχίες μπορεί να προέρχονται απο δέντρα που έχουν υποστεί κλάδεμα διαμόρφωσης στο φυτώριο που επιτρέπει τον περιορισμό του πλάτους της κόμης,αν και η κόμη παραμένει πυκνή, μέσα σε συγκεκριμένες διαστάσεις κάτι που έχει σημασία για την εξοικονόμηση χώρου σε αστικές περιοχές,την απόκρυψη θέας και τον φωτισμό των φυτών που φυτεύονται από κάτω.

Αλέα απο καρπίνους σε περιορισμένο χώρο με μικρό πλάτος κόμης  που επιτρέπει και την φύτευση απο κάτω γιατι δεν κρύβει το φώς.

Διπλή δενδροστοιχία  με μικρό πλάτος στο Dumbartonoaks

Κλάδεμα διαμόρφωσης για περιορισμό του πλάτους της κόμης σε δένδρο καρπίνου σε φυτώριο.

Κύλινδροι carpinus betulus σε φυτώριο

Για την δημιουργία  φυλλοβόλλων φυτικών φράχτων στην βόρεια Eυρώπη ανταγωνίζεται την δημοφιλέστερη οξυά,και ο καρπίνος και η οξιά διατηρούν τα καστανά ξερά φύλλα το χειμώνα αλλά η οξιά είναι πιο αξιόπιστη σε αυτό το χαρακτηριστικό καθώς διατηρεί τα νεκρά φύλλα μέχρι να βγούν τα καινούρια ενώ ο καρπίνος τα διατηρεί λιγότερο και αυτό εξαρτάται απο τον καιρό και το κλάδεμα.

Carpinus betulus fastigiata σε φυτώριο το φθινόπωρο.

Carpinus betulus fastigiata την άνοιξη, είναι χαρακτηριστική η έλλειψη κυρίαρχου κεντρικού στελέχους

Carpinus betulus fastigiata  το χειμώνα πολλά και χονδρά κλαδιά

Δένδρα carpinus betulus fastigiata σε αστικό πάρκο στην Βόρεια Αμερική,ένα αρχιτεκτονικό δένδρο.

            Η εμφάνιση του δέντρου σε νεαρή ηλικία παραπλανεί καθώς το δένδρο γίνεται αρκετά μεγάλο και πλατύ.Φθάνει τα 15-18 μετρα σε ύψος και  μέχρι τα 12 σε πλάτος. 

Όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες ο καρπίνος είναι κατάλληλος για δενδροστοιχίες όπου υπάρχει ο χώρος όπως σε πάρκα καθώς είναι ανθεκτικός στις ασθένειες και δεν υπάρχουν απώλειες δένδρων, μπορεί να περιοριστεί όμως με κλάδεμα που ανέχεται πολύ καλά.

Αλέα απο Fastigiata στην Ιταλία στο Castello di Venaria

Μια άλλη κλωνική επιλογή που μοιάζει λίγο με το fastigiata είναι ο Carpinus betulus Columnaris εμφανίστηκε το 1891 στα φυτώρια Spath  στη Γερμανία και περιγράφηκε απο τον ludwig Beissner, είναι μικρότερος με πολύ αργή ανάπτυξη  με στενό ωοειδές σχήμα όταν είναι νεαρό  που πλαταίνει αργότερα και τελικό ύψος μέχρι 8 μέτρα με πλάτος μεχρι 4 μέτρα. Λόγω της αργής του αναπτυξης δεν διαδόθηκε πολύ γιατί δεν ενδιέφερε τους φυτωριούχους,καθώς όμως το fastigiata έδειχνε το πρόβλημα του πλάτους της κόμης του προκάλεσε περισσότερο το ενδιαφέρον.Το 1935 όταν ο δήμος του Βερολίνου εξέφρασε τα παράπονα του για το fastigiata το φυτώριο Spath πρότεινε το Columnaris το οποίο όμως απορρίφθηκε απο τον δήμο.Μετά τον πόλεμο όταν άρχισε να φυτεύεται στην Ολλανδία διαπιστώθηκε η δυσκολία να επιβιώσει στο περιββάλλον του δρόμου.Μετα απο 35 χρονια άρχισαν να ξεραίνονται κλαδιά και μέσα σε δυό χρόνια το δένδρο είχε ξεραθεί, το δένδρο είχε εξαντλήσει τα θρεπτικά στοιχεία στο λάκκο φύτευσης, έτσι έγινε κατανοητό οτι το Columnaris έπρεπε να φυτεύεται σε ανοικτό έδαφος σε πάρκα η σε λάκκους 5 επι 5 μέτρων κάτω απο πεζοδρόμια.Σε αντίθεση με το Fastigiata διατηρεί την κυριαρχία του κεντρικού στελέχους.Η αναζήτηση για ένα δένδρο καρπίνου που έχει ανερχόμενα κλαδιά και παραμένει σχετικά στενό συνεχίστηκε στην Ολλανδία και το Βέλγιο και παρήχθησαν αρκετές καινούριες ποικιλίες που ηταν κατάλληλες για δρόμους. 

Carpinus betulus columnaris με κυριαρχία κεντρικού στελέχους.

Μια εντυπωσιακή επιλογή βρέθηκε στην Βρετανία και έχει φθινοπωρινό εντυπωσιακό χρώμα που θυμίζει τους σφενδάμους στην Βόρεια Αμερική.

Φθινοπωρινό φύλλωμα απο το τέλος Σεπτεβρίου μέχρι μέσα Νοεμβρίου του κλώνου Rockhampton Red.

Είναι ενα τυχαίο σπορόφυτο που βρέθηκε στα τελη του 20ου αιώνα στο Mount Pleasant tree Nursery στο Rockhampton στη Βρετανία απο τον Geoff Locke.Εχει όλα τα χαρακτηριστικά του είδους εκτός απο το φθινοπωρινό φύλλωμα που από τον Οκτώβρη μέχρι μέσα Νοεμβρίου έχει έντονο κόκκινο  με πορτοκαλί χρώμα.Διατίθεται σε πολλά βρετανικά φυτώρια και αναμφίβολα θα διαδοθεί περισσότερο καθώς το χρώμα αυτό είναι ασυνήθιστο σε ευρωπαικά είδη και επιπλέον οι σφένδαμοι απο την Βόρεια Αμερική που έχουν εντυπωσιακά ανάλογα χρώματα δεν αναπτύσσονται καλά σε ασβεστούχα εδάφη.

Μια παλαιότερη κλωνική επιλογη πριν απο το 1873 με περιγαφή απο τον K.Koch έχει κοκκινωπά φύλλα την άνοιξη που γίνονται γρήγορα πράσινα και ονομάζεται Carpinus betulus purpurea, είναι αργότερη σε ανάπτυξη απο το είδος και μικρότερο σε τελική ανάπτυξη φτάνοντας ένα ύψος 10 -15 μέτρα και 5-7 μέτρα αλλά αντέχει καλύτερα σε ξηρά και συμπαγή εδάφη δεν αντέχει όμως το ίδιο στην ζέστη και σε μικρή διάρκεια κατάκλυσης με νερό όπως το είδος.

Τα κοκκινωπά φύλλα του carpinus betulus purpurea την άνοιξη

Ο carpinus betulus fastigiata ενώ εχει μορφή σταγόνας σε νεαρή ηλικία καθώς μεγαλωνει πλαταίνει και γίνεται ευρύ ωοειδες για να γίνει πυραμιδοειδές τελικά, με πλάτος 6-12 μέτρα και με ύψος 15-18 μέτρα, αυτό τον κάνει ακατάλληλο για όσους θέλουν ένα δέντρο με fastigiate μορφή για μεμονωμένη φύτευση η για δρόμους στις πόλεις. Ο καρπίνος είναι δευτερεύον δένδρο για φυτεύσεις σε δρόμους στην Ευρώπη, στο Βερολινο για παράδειγμα είναι μόλις το 2% των δενδρων στους δρόμους,εξαίρεση αποτελεί το Δουβλίνο που από την δεκαετία του 80 φυτεύει σε πάρκα και δρόμους την ποικιλία fastigiata,φτάνοντας το 14% των δένδρων στους δρόμους, τα τελευταία χρόνια είναι το τρίτο σε αριθμούς φυτεύσεων  στούς δρόμους μετά τον σφένδαμο (Acer) και την αχλαδιά(pyrus). Τα τελευταία χρόνια όμως αυτό μπορεί να αλλάξει καθώς ο καρπίνος γίνεται κατάλληλος για στενούς δρόμους καθώς έχουν εμφανιστεί αρκετές κλωνικές επιλογές απο το Βέλγιο και την Ολλανδία για να καλύψουν αυτή την απαίτηση, κυρίως για φύτευση σε δρόμους, έχουν δηλαδή ένα πιο στενό σχήμα, οι πιο διαδεδομένες στην Ευρώπη είναι  c.b Albert Beeckman, c.b Frans Fontaine και c.b Lucas.

Το 1983 αποκτά πατέντα ο Carpinus betulus Frans Fontaine, αλλα η κλωνική επιλογη ειχε γίνει πριν το 1962  απο ενα ολλανδικό φυτωριο αναμεσα σε αλλες τοποθεσίες φυτεύηκε και  στο βοτανικό κήπο του Eindhoven στην Ολλανδία για να αξιολογηθεί η καταλληλοτητα του για φύτευση σε δρόμους και τελικα  πήρε το όνομα του διευθυντή του κήπου απο το 1953 μέχρι το 1983. Ενα δένδρο με στενό ωοειδές σχήμα με ύψος μέχρι 10 μέτρα και πλάτος μέχρι 3 μέτρα, με φρέσκα πράσινα φύλλα που διατηρούνται και το καλοκαίρι και γίνονται χρυσά κίτρινα το φθινόπωρο, διατηρεί την ανθεκτικότητα στην ξηρασία και την ζέστη  που έχουν τόσο το είδος όσο και το fastigiata, δεν κάνει καρπούς και δεν διατηρει καστανά φύλλα το χειμώνα. Κατάλληλο για δρόμους και κήπους.

Carpinus betulus Frans Fontaine το φθινόπωρο

Ο carpinus betulus Albert Beeckman αποκτά πατέντα  το 1985 απο το φυτώριο Beeckman στο Βέλγιο. Είναι και αυτή μια στενή επιλογή πιο στενή και μικρότερης ανάπτυξης απο την fastigiata με σχήμα κιονοειδή στην αρχή και πυραμιδοειδή στη συνέχεια. Φτάνει το ύψος 12-15 μέτρα και πλάτος 8-10 μετρα.Δεν κάνει καρπούς και έχει διπλά οδοντωτά φύλλα από την αρχή της άνοιξης και δεν αντέχει την ζέστη και την ξηρασία σαν το είδος ούτε διατηρεί τα καστανά φύλλα το χειμώνα.

Ο Carpinus Betulus Lucas  αποκτά πατέντα το 2003 απο το φυτώριο Luis Houtmeyers στο Βέλγιο. Πρόκειται για μια στενή επιλογή που πήρε το όνομα του υιού του ιδρυτή του φυτωρίου, παίρνει ενα στενό πυραμιδοειδές προς  ωοειδές σχήμα σε ύψος 8-10 μετρα και1-3 μέτρα πλατος με φύλλα μεγαλύτερα και πιο σκούρα που έχουν καφεκίτρινο η χρυσοκίτρινο χρώμα το φθινόπωρο και τα καστανά φύλλα παραμένουν στο δένδρο  το χειμώνα όπως η οξιά για να πέσουν όταν βγαίνουν τα καινούρια, κάνοντας την ποικιλία αυτή ιδανική για φράχτες αλλά και δρόμους και κήπους.

Υπάρχουν και άλλες ποικιλίες στα φυτωρια στην ευρώπη όπως η pendula που εμφανιστηκε στη Γαλλια πριν το  1850 και περιγράφηκε απο τον Masse και η quercifolia πριν το 1783 στην Γερμανία απο τον C.f Ludwing.

Carpinus betulus pendula

Τα φύλλα του Carpinus betulus Quercifolia.
Η  ποικιλία που υπάρχει στα φυτώρια στην Ελλάδα ειναι η fastigiata η  Pyramidalis συνήθως με κλαδιά από την βάση και φυτεύεται στη θέση της λεύκας η στη θέση ενος κωνοφόρου κιονοειδούς μια λανθασμένη επιλογή καθώς όπως αναφέραμε μεγαλώνει πολύ και σε πλάτος για να χρησιμοποιηθεί για αυτό το σκοπό.Συνοψίζοντας, για φράχτες και σχήματα χρησιμοποιούνται σπορόφυτα του είδους για δενδροστοιχίες σε πάρκα χρησιμοποιείται η fastigiata, η Columnaris χρησιμοποιειται σε κήπους λογω της αργής αναπτυξης ενώ η purpurea σε πάρκα και arboretum, αυτές είναι οι παλαιότερες κλωνικές επιλογές ενώ οι πιο παλιές διαφέρουν στο σχήμα του φύλλου και χρησιμοποιούνται σπάνια ενώ οι καινούριες κιονοειδούς σχήματος ποικιλίες καλύπτουν κυρίως την απαίτηση για φύτευση σε στενούς δρόμους ενώ η ποικιλία με το έντονο κόκκινο χρώμα θα γίνει πολύ δημοφιλής σε πάρκα. 
Στη βόρεια αμερική ο καρπίνος εκπροσωπείται απο τον ιθαγενή Carpinus caroliniana, υπάρχουν και κλωνικές επιλογές με φθινοπωρινά χρώματα αλλά είναι ένα δέντρο μικρότερου μεγέθους, ενώ ο ευρωπαικός καρπινος εκπροσωπείται από την ποικιλία Fastigiata ενώ μια καινουρια κλωνική επιλογή στη βόρεια Αμερική είναι η amerald avenue  με πυραμιδοειδές σχήμα και ανθεκτικότητα στη ζέστη.
Ostrya carpinifolia.
Όστρυα καρπινόφυλλος
Όμως για τις μεσογειακές χώρες υπάρχει ένα πιο κατάλληλο δένδρο που μοιάζει με τον καρπίνο και προέρχεται απο την νοτιοανατολική Ευρώπη, στην ηπειρωτική Ιταλία που είναι πιο διαδεδομένο ιδίως στη οροσειρά των απεννίνων,  ονομάζεται carpino nero δηλαδή καρπίνος μαύρος ενώ ο κοινός καρπίνος ονομάζεται  carpino bianco δηλαδή καρπίνος λευκός,πρόκειται για το χρώμα του φλοιού του κορμού που διαφέρει.Στην Ελλάδα βρίσκεται σε υψόμετρο 200-1800 μέτρα. Ονομάζεται Ostrya carpinifolia απο την ελληνική λέξη οστρουα που σημαίνει σαν κόκκαλο, ενώ carpinifolia σημαίνει με φύλλα σαν του καρπίνου.Ενώ στη Γαλλία ο καρπίνος  αφθονεί στα δάση,  στη Ιταλία που έχει πιο ζεστό κλίμα η Όστρυα είναι πιο διαδεδομένη απο τον καρπίνο.  

Δένδρο όστρυας σε πάρκο στην Ολλανδία

νεαροι καρποί της όστρυας

ώριμοι καρποί της όστρυας

τα φύλλα της όστρυας